Historia jednego wywiadu - czyli o gwarze w okolicach Krępy. cz. 1
środa, 21.06.2023 | Administrator | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
„- Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! - Na wieki wieków, moja Agato, a dokąd to wędrujecie, co? - We świat, do ludzi, dobrodzieju kochany - w tyli świat!... - zakreśliła kijaszkiem łuk od wschodu do zachodu. Ksiądz spojrzał bezwiednie w tę dal i rychło przywarł oczy, bo nad zachodem wisiało oślepiające słońce; a potem spytał ciszej, lękliwiej jakby... - Wypędzili was Kłębowie, co? A może to ino niezgoda?... może... Nie zaraz odrzekła, wyprostowała się nieco, powlekła ciężko starymi wypełzłymi oczami po polach ojesieniałych, pustych i po dachach wsi, zanurzonej w sadach.
Historia jednego wywiadu - czyli o gwarze w okolicach Krępy. cz. 2
środa, 21.06.2023 | Administrator | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Zapraszamy do drugiej części naszego opracowania opowiadającego o życiu mieszkańców Zawkrza, a zwłaszcza naszych okolic.
Kwiaty, stroje ludowe i wianki, czyli Boże Ciało po polsku
sobota, 18.02.2023 | Administrator. Ewelina Pawlik. http://pisanezalasem.pl/ | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Dywany z płatków kwiatów, parada strojów ludowych, bogato zdobione ołtarze i trasy wystawnych procesji. Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, znana szerzej pod nazwą Boże Ciało, to jedno z najokazalej obchodzonych świąt kościelnych w Polsce. Bogate uroczystości gromadzą rzesze wiernych w każdym zakątku kraju. W wielu miejscach przyciągają także licznych turystów z zachwytem podziwiających kościelny ceremoniał. A na koniec mała niespodzianka - prezentacje pomagające w wykonaniu różnych rzeczy - ale to na końcu tekstu.
Pobożność maryjna w kulturze ludowej
sobota, 18.02.2023 | Administrator. Ewelina Pawlik. http://pisanezalasem.pl/ | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Postać Matki Bożej dla dawnych mieszkańców wsi była bardzo ważna. Jej obraz wisiał w każdej chacie zajmując miejsce tuż obok wizerunku Chrystusa. W maju mieszkańcy wsi chętnie śpiewali pieśni ku czci Najświętszej Panienki, a różaniec był jednym z najważniejszych atrybutów religijnych dla każdego wierzącego. Jak wyglądała pobożność maryjna w kulturze ludowej?
Obrzędowość rodzinna
sobota, 18.02.2023 | Administrator. Katarzyna Gańko, Ewelina Kwapień; http://www.dialektologia.uw.edu.pl | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Sięgniemy teraz o d obrzędowości rodzinnej. Może zbyt bardzo w telegraficznym skrócie, ale jednak niektóre rzeczy już się pojawiały, opiszemy zwyczaje związanych z rodziną i jej życiem. A nic bardziej nie opisuje rodziny jak narodziny, ślub i pogrzeb. Zapraszamy.
Obrzędowość doroczna
sobota, 18.02.2023 | Administrator. Ewelina Pawlik. http://pisanezalasem.pl/ | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Życie na wsi obfitowało w różne wydarzenia i święta. Każde z nich niosło ze sobą zwyczaje, sposoby przeżywania, wystrój domów i wiele innych rzeczy. Niektóre z nich już zapomniano, ale wiele z nich trwa do dziś. Spróbujmy zagłębić się w te dawne i obecne zwyczaje związane z rokiem kalendarzowym i religijnym..
Zwyczaje związane z Cmentarzami i czcią zmarłych
sobota, 18.02.2023 | Administrator. Ewelina Pawlik. http://pisanezalasem.pl/ | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Pisaliśmy już o cmentarzach wielokrotnie. Ale teraz, dzięki p. Ewelinie Pawlik, zatrzymamy się na zwyczajach ludowych obejmujących pamięć o zmarłych i troskę o Cmentarze.
Tradycyjny strój mazowiecki
sobota, 18.02.2023 | Administrator. Katarzyna Gańko, Ewelina Kwapień; http://www.dialektologia.uw.edu.pl | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Nie od dziś wiadomo, że świat ucieka do przodu i ciągle się zmienia. Ale dobrze się dzieje, że coraz częściej wracamy do tego co minione, przypominając sobie to dawnych tradycjach, strojach, tańcach i zwyczajach. Sięgniemy więc do tego, co było - do strojów ludowych. Na przykładzie kilku regionów, korzystając z uprzejmości etnologów z UW prześledzimy stroje mazowieckie z kilku rejonów Mazowsza: okolic Opoczna, Łowicza, Sieradza o Kołbaskowa.
Stare Zwyczaje pogrzebowe
piątek, 17.02.2023 | Administrator. Katarzyna Gańko, Ewelina Kwapień, http://www.dialektologia.uw.edu.pl/ | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Opis starych, już zanikających zwyczajów pogrzebowych, odnosi się do tzw. Mazowsza dalszego, obejmującego swym zasięgiem Ziemię Ciechanowską i Ziemię Zawkrzeńską. Opis ten powstał na podstawie badań historycznych, kulturowych i etnograficznych, przeprowadzonych przez Uniwersytet Warszawski. Być może, niektóre szczegóły mogą się różnic z tym co pamiętają Stasi mieszkańcy naszych okolic. Nie mniej jednak warto zachować i przedstawić te opowieści o tradycji.
Zwyczaje związane ze ślubem i weselem
piątek, 17.02.2023 | Administrator. Katarzyna Gańko, Ewelina Kwapień; http://www.dialektologia.uw.edu.pl | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Nie bez powodu mówi się, że ślub jest najważniejszym wydarzeniem w życiu. Związane jest w końcu z przejściem, ze zmianą statusu społecznego, z zamknięciem pewnego etapu. Na wsi wspomniane przejście widać szczególnie wyraźnie, gdyż obudowane jest ono wieloma, czasem zabawnymi, dziwnymi, wierzeniami, przesądami i tradycjami, których nie można spotkać na ślubach w miastach.
Wiejska chata: zwykły zabytek w niejednym miejscu
piątek, 17.02.2023 | Administrator. Ewelina Pawlik. http://pisanezalasem.pl/ | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Jeśli zabytek zdefiniujemy jako ślad poprzedniej epoki to takie ślady znajdziemy w wielu miejscach. Zwłaszcza w miastach, gdzie co krok natrafiamy na wiekowe kamienice, jeszcze starsze kościoły czy zamki, pałace lub zabudowania dworskie. Tymczasem na wsi, gdzie budulcem było najczęściej nietrwałe drewno, szybko pozbywano się zbyt starych budynków. Z tego powodu warto odszukiwać stare chaty i oglądać je jak najcenniejsze zabytki. A jak była zbudowana taka wiejska chata?
Osadnictwo na wsi
piątek, 17.02.2023 | Administrator. Katarzyna Gańko, Ewelina Kwapień; http://www.dialektologia.uw.edu.pl | Zwyczaje i tradycje wsi Mazowsza
Na początku XIX w. dla Mazowsza północno-zachodniego (zwanego także Mazowszem Starym lub Mazowszem Płockim) charakterystyczne były wsie małe (przeważały różne odmiany przysiółków, wsi przydrożnych i placowych). Ten obraz osadniczy regionu zmienił się w wyniku przemian społecznych i gospodarczych, zachodzących w XIX i XX wieku. W ich wyniku upowszechniły się nowe typy wsi, szczególnie rzędówki i wsie z zabudową rozproszoną.
